Reprezentacja Brazylii w piłce nożnej jest najbardziej utytułowaną drużyną na świecie. Jako jedyna w historii pięć razy zdobyła Puchar Świata (w 1958, 1962, 1970, 1994 i 2002 roku), ponadto ośmiokrotnie była najlepsza w rozgrywkach o Copa América.
Złote jedenastki
1958 rok
1962 rok
1970 rok
Brazylia z mundialu w Meksyku jest uważana przez wielu za najlepsza drużynę w historii mistrzostw świata. Zespół Mario Jorge Lubo, zwany Zagallo grał efektowny i efektywny futbol. Jednak ta drużyna miała wielu ojców jednym z nich był Joao Saldanha, który przestawił drużynę na system 1-4-3-3. Czterem obrońcom, którym zabronił gry w linii, dodał jeszcze defensywnego pomocnika, który jeśli drużyna się broniła, stawał się piątym defensorem. Miejsce na środku pola zajmował wtedy cofający się środkowy napastnik. Podstawowy skład Brazylii wyglądał następująco: Félix – Carlos Alberto, Brito, Piazza, Everaldo – Gérson, Clodoaldo, Rivelino – Jairzinho, Pelé, Tostão.
Brazylia rozpoczęła swój zwycięski marsz od 4-1 z Czechosłowacją (bramki: Rivelino 24, Pelé 60, Jairzinho 64,83 – Petras 12), następnie 1-0 z Anglią (Jairzinho 69) i 3-2 z Rumunią (Pelé 20,66 Jaizinho 22-Dumitrache 33, Demborschi 83) w ćwierćfinale 4-2 z Peru (Rivelino 11, Tostao 18,52, Jairzinho 76, Gallardo 28, Cubillas 69), w połfinale 3-1 z Urugwajem (Clodoaldo 45, Jairzinho 76, Rivelino 90-Cubilla 19), finał 4-1 z Włochami (Pelé 18, Gerson 66, Jairzinho 71, Carlos Alberto 87-Boninsegna 37).
Mistrzostwa w Meksyku były trudne z kilku powodów: ogromne wysokości na jakich odbywały się mecze, wysoka temperatura przy jakich grano. Przygotowania Brazylii trwały od 12 lutego 1970 przez 19 tygodni i pochłonęły 1,5 mln dolarów. Jednak zawodnicy znali się na pamięć, na każdym treningu Gerson wykonywał około 50 podań, po których piłka leciała 40-50 metrów i spadała koledze do stóp. Potem były przygotowania kondycyjne za które odpowiadał Carlos Alberto Parreira (późniejszy trener mistrzowskiej drużyny Brazylii z 1994 roku). Dzięki temu Brazylia dawała sobie radę z przeciwnikami grającymi różnymi stylami. Z Anglią wygrali po bramce Jairzinho z akcji a której uczestniczyło pół drużyny, a Tostao tańczył na polu karnym między zdezorientowanymi angielskimi obrońcami. Wspaniały strzał Pelégo obronił Gordon Banks. Ta parada została uznana za najlepszą akcję bramkarza w XX wieku. W ćwierćfinale łatwo poradzili sobie z Peru (trenowane przez Didiego). W półfinale Pelé mógł wreszcie spełnić swoją dziecięcą przysięgę pomszczenia rodaków którzy przegrali w 1950 finałowy mecz z Urugwajem na Maracanie. I choć canarinhos przegrywali długo, w końcówce rozstrzygnęli losy spotkania. Bramki Urugwaju bronił Ladislao Mazurkiewicz, Polak z pochodzenia, uznany najlepszym bramkarzem mistrzostw. Finał był taki jak i reszta meczów z udziałem Brazylijczyków i choć Włochom nie można było w tym meczu odmówić ambicji byli skazani na porażkę. W 18 minucie Pelé oszukał swoich włoskich stróżów i strzelił bramkę. W 37 minucie Włosi odpowiedzieli golem Roberto Boninsegni ale to była jedyna udana z nielicznych akcji Włochów na połowie Brazylii. Po tym golu Italia skupiła się na trym co potrafi najlepiej, czyli na obronie i utrudnianiu gry przeciwnikowi. Jednak Brazylia była pewna swego, canarinhos wymieniali dziesiątki podań i wreszcie w 66 minucie malutki rozgrywający Gerson strzałem z 20 metrów pokonał włoskiego bramkarza. 5 minut później zagrał do Pelé, ten głową do Jairzinho, i ten ostatni strzelił trzecią bramkę. Ostatni gol padł po akcji całego zespołu a strzelcem był obrońca i kapitan Carlos Alberto. Brazylia sięgnęła po tytuł mistrza świata po raz trzeci i zdobyła złotą Nike na własność.
1994 rok
Brazylia, która po dwudziestoczteroletniej przerwie, w 1994 roku okazała się najlepsza w finałach mistrzostw świata, nazywana jest najbardziej defensywnie grającym zespołem canarinhos, jaki kiedykolwiek wystąpił na Mundialu. Po wyjściu z pierwszego miejsca z grupy w kolejnych spotkaniach aż do finału Brazylijczycy wygrywali tylko jedną bramką (1:0 ze Stanami Zjednoczonymi, 3:2 z Holandią i 1:0 ze Szwecją), a w bezpośredniej batalii o Puchar Świata, podobnie jak i Włosi, nie strzelili żadnego gola i o zwycięstwie musiały, po raz pierwszy w historii, zadecydować rzuty karne. Lepszymi egzekutorami jedenastek okazali się podopieczni Carlosa Alberto Parreiry, którzy wygrali 3:2. Przy czwartym tytule znów obecny był Mário Zagallo, tym razem jako asystent selekcjonera.
Trener Parreira przywiązany był do ustawienia 4-2-2-2, z czwórką obrońców, dwójką defensywnych pomocników, dwójką bocznych i dwójką napastników. Podobnej myśli taktycznej hołdował w czasie trzeciej kadencji na stanowisku selekcjonera reprezentacji w latach 2003-2006, ale na Mundialu 2006 Brazylijczycy nie powtórzyli wyczynu ze Stanów Zjednoczonych i odpadli już w ćwierćfinale. W 1994 roku centralnymi postaciami zespołu byli defensywni pomocnicy Mauro Silva (26 lat) i Dunga (31), który od meczu drugiej rundy z gospodarzami turnieju pełnił, zamiast Raía (29), zmienionego przez Mazinho (28), obowiązki kapitana. Obaj nie tylko asekurowali swoich obrońców, ale i byli odpowiedzialni za rozgrywanie piłki, najczęściej środkiem pola, bez udziału będących w słabszej formie skrzydłowych, ale bezpośrednio do duetu napastników. Mauro Silva często decydował się także na uderzenia na bramkę zza pola karnego.
2002 rok
Brazylijczycy już po drugim meczu grupowym zapewnili sobie awans do kolejnej rundy. Selekcjoner Luiz Felipe Scolari dał więc w ostatnim spotkaniu szansę występu rezerwowym. Zagrali wówczas m.in. strzelec bramki Júnior i 20-letni Kaká, późniejsza gwiazda Milanu. W 1/8 finału canarinhos ograli Belgię, ale spotkanie to wywołało wiele kontrowersji, gdyż zdaniem komentatorów sędzia nie uznał prawidłowo zdobytej bramki podopiecznym Roberta Waseige'a. Mecz ćwierćfinałowy z Anglią zapisał się w historii jako przede wszystkim popis Ronaldinho, który strzelił gola z rzutu wolnego z około 40 metrów. W półfinale po raz drugi w turnieju Brazylijczycy pokonali Turków, a w batalii finałowej, dzięki dwu bramkom Ronaldo, okazali się lepsi od Niemców; tamten mecz określany był mianem pojedynku najlepszego napastnika turnieju (Ronaldo) z najlepszym bramkarzem (Oliver Kahn).
Podstawowe ustawienie reprezentacji Brazylii w czasie Mundialu 2002
W szarżach na bramkę rywali wyspecjalizował się "atak R". Ronaldo (26) zdobył osiem goli, z czego dwa w finale, i został królem strzelców azjatyckiej imprezy oraz, w opinii wielu obserwatorów, jej największą indywidualnością. Z dobrej strony zaprezentował się 22-letni Ronaldinho, szybki drybler, którego bramka z rzutu wolnego strzelona Davidowi Seamanowi uznana została za jedną z najładniejszych w całym turnieju. Najbardziej doświadczony z całej trójki – Rivaldo (30) – trafiał do siatki rywali w pięciu kolejnych spotkaniach i, chociaż dziennikarze narzekali, że gra zbyt indywidualnie, stanowił mocny punkt zespołu.
Podopieczni Scolariego wygrali wszystkie mecze, strzelili osiemnaście goli, a stracili cztery. Bramkarz Marcos (28), który przed turniejem typowany był na zmiennika Didy, zdaniem wielu komentatorów, nie zawiódł. W czasie mistrzostw kilkakrotnie ratował canarinhos przed utratą bramek, został wybrany na najlepszego piłkarza meczu 1/8 finału z Belgią. Dziennikarze uznali go za godnego następcę najwybitniejszych golkiperów Brazylii – Gilmara i Cláudio Taffarela.
W linii obrony grało trzech zawodników – Lúcio (24), Roque Júnior (26) i Edmilson (26) – w razie potrzeby wspomaganych przez Cafu i Roberto Carlosa. Defensorzy skupiali się niemal wyłącznie na zadaniach obronnych i rzadko włączali się do akcji ofensywnych, najbardziej aktywny był Edmilson, w klubie Olympique Lyon występujący jako pomocnik. W czasie turnieju strzelił jednego gola, w spotkaniu z Kostaryką.
Łącznikiem między obroną, a linią ataku był defensywny pomocnik Gilberto Silva (26), jedyny, oprócz Marcosa, Cafu i Lúcio, który rozegrał wszystkie mecze od pierwszej do ostatniej minuty. Zawodnik Atletico Mineiro Belo Horizonte, który po Mundialu przeszedł do Arsenal F.C., w ofensywnym ustawieniu Brazylii odpowiedzialny był za destrukcję; już na połowie przeciwnika zatrzymywał jego ataki i szybkim podaniem uruchamiał bocznych pomocników lub bezpośrednio napastników. Jego partner z drugiej linii Juninho Paulista (29), zmieniony od meczu ćwierćfinałowego przez Klébersona (23), miał był rozgrywającym. Jednak kontuzja Emersona, który pierwotnie miał grać na tej pozycji, dobra forma Gilberto Silvy i modyfikacja stylu gry reprezentacji, polegająca na przewadze zagrań bezpośrednich do atakujących, sprawiły, że jego rola ograniczała się do przeszkadzania przeciwnikowi i wspomagania w zadaniach obronnych Gilberto Silvy.
Złoci trenerzy
1958 – Vicente Feola (w eliminacjach – Osvaldo Brandão)
1962 – Aimoré Moreira
1970 – Mário Zagallo (w eliminacjach – João Saldanha)
1994 – Carlos Alberto Parreira
2002 – Luiz Felipe Scolari (w eliminacjach też – Vanderlei Luxemburgo i Emerson Leão)
Udział w mistrzostwach świata
1930 – Pierwsza runda
1934 – Pierwsza runda
1938 – III miejsce
1950 – II miejsce
1954 – Ćwierćfinał
1958 – Mistrzostwo
1962 – Mistrzostwo
1966 – Runda grupowa
1970 – Mistrzostwo
1974 – IV miejsce
1978 – III miejsce
1982 – Druga runda
1986 – Ćwierćfinał
1990 – 1/8 finału
1994 – Mistrzostwo
1998 – II miejsce
2002 – Mistrzostwo
2006 – Ćwierćfinał
2014 - jako gospodarz ma zapewniony udział
Udział w Copa América [edytuj]
1916 – III miejsce
1917 – III miejsce
1919 – Mistrzostwo
1920 – III miejsce
1921 – II miejsce
1922 – Mistrzostwo
1923 – IV miejsce
1924 – Wycofała się z turnieju
1925 – II miejsce
1926– 1935 – Wycofała się z turnieju
1937 – II miejsce
1939 – Wycofała się z turnieju
1941 – Wycofała się z turnieju
1942 – III miejsce
1945 – II miejsce
1946 – II miejsce
1947 – Wycofała się z turnieju
1949 – Mistrzostwo
1953 – II miejsce
1955 – Wycofała się z turnieju
1956 – IV miejsce
1957 – II miejsce
1959 – II miejsce
1959 – III miejsce
1963 – IV miejsce
1967 – Wycofała się z turnieju
1975 – III-IV miejsce
1979 – III-IV miejsce
1983 – II miejsce
1987 – Runda grupowa
1989 – Mistrzostwo
1991 – II miejsce
1993 – Ćwierćfinał
1995 – II miejsce
1997 – Mistrzostwo
1999 – Mistrzostwo
2001 – Ćwierćfinał
2004 – Mistrzostwo
2007 – Mistrzostwo
Znani piłkarze
Bramkarze
Moacir Barbosa • Batatais • Carlos Castilho • Rogerio Ceni • Júlio César • Dida • Gilmar • Gomes • Félix • Emerson Leão • Manga • Marcos • Valdir Peres • Raul • Cláudio Taffarel
Obrońcy
Aldair • Hilderaldo Bellini • Branco • Cafu • Carlos Alberto • Cicinho • Clebér • Cris • Djalma Santos • Domingos • Edmilson • Everaldo • Jorginho • Juan • Lúcio • Luisao • Marcio Santos • Nílton Santos • Orlando • Mauro Ramos • Ricardo Gomes • Roberto Carlos • Roque Junior • Djalma Santos • Zizimo
Pomocnicy
Cesar Sampaio • Clodoaldo • Didi • Diego • Dunga • Gilberto Silva • Emerson • Falcão • Gérson • Junior Baiano • Juninho Paulista • Juninho Pernambucano • Kaká • Kléberson • Leonardo • Mauro Silva • Patesko • Rai • Renato • Ricardinho • Rivaldo • Rivelino • Ronaldinho • Mário Zagallo • Ze Roberto • Zito
Napastnicy
Ademir • Amarildo • Adriano • Bebeto • Chico • Arthur Friedenreich • Friaca • Fred • Garrincha • Jair • Jairzinho • Leonidas • Pelé • Robinho • Romário • Ronaldo • Sócrates • Tostão • Vavá • Zico • Zizinho
Rekordziści
Stan na 21 listopada 2007.
Najwięcej występów w kadrze # Nazwisko Lata gry
w kadrze Mecze
1 Cafu 1990-06 142
2 Roberto Carlos 1992-06 125
3 Cláudio Taffarel 1987-98 101
4 Djalma Santos 1952-68 98
5 Ronaldo* od 1994 97
6 Gilmar 1953-69 94
7 Pelé 1957-71 92
= Rivelino 1965-78 92
9 Dida 1995-06 91
= Dunga 1982-98 91
Najwięcej goli w kadrze # Nazwisko Lata gry
w kadrze Mecze
(Gole)
1 Pelé 1957-71 92 (77)
2 Ronaldo* od 1994 97 (62)
3 Romário 1987-05 70 (55)
4 Zico 1979-89 72 (52)
5 Bebeto 1985-98 75 (39)
6 Rivaldo 1993-03 74 (34)
7 Jairzinho 1963-82 81 (33)
8 Ademir 1945-53 39 (32)
= Tostão 1966-72 54 (32)
= Ronaldinho* od 1998 80(32)
Gwiazdką oznaczono piłkarzy branych pod uwagę przy ustalaniu obecnej kadry.
Trenerzy reprezentacji Brazylii od lat 80.
Trener1 Data zatrudnienia Data rezygnacji Liczba
meczów Z R P
Telê Santana 2 kwietnia 1980 5 lipca 1982 38 29 6 3
Carlos Alberto Parreira 28 kwietnia 1983 4 listopada 1983 14 5 7 2
Edu Antunes 10 czerwca 1984 21 czerwca 1984 3 1 1 1
Evaristo de Macedo 25 kwietnia 1985 21 maja 1985 6 3 0 3
Telê Santana 2 czerwca 1985 21 czerwca 1986 17 11 4 2
Carlos Silva 19 maja 1987 12 października 1988 20 13 5 2
Sebastião Lazaroni 15 marca 1989 24 czerwca 1990 35 21 8 6
Falcão 12 września 1990 21 lipca 1991 17 6 7 4
Carlos Alberto Parreira 30 października 1991 21 czerwca 1994 47 28 14 5
Mário Zagallo 23 grudnia 1994 12 lipca 1998 72 54 12 6
Vanderlei Luxemburgo 23 września 1998 3 września 2000 34 21 8 5
Emerson Leão 15 listopada 2000 9 czerwca 2001 11 4 4 3
Luiz Felipe Scolari 1 lipca 2001 21 sierpnia 2002 25 19 1 5
Carlos Alberto Parreira 12 lutego 2003 19 lipca 2006 55 30 18 7
Dunga2 24 lipca 2006 - 23 15 6 2
1 W tabeli uwzględniono tych trenerów, którzy prowadzili reprezentację w minimum 3 meczach.
2 Stan na: 1 stycznia 2008.
Mecze z Polską
Piłkarze Brazylii do tej pory grali z Polską piętnaście razy – dziesięć razy wygrali, dwa razy w meczu padł wynik remisowy, a trzy razy schodzili z boiska pokonani, bramki 39:24
05.06.1938, Strasbourg (Francja): BRAZYLIA-POLSKA 6:5 (Leonidas 3, Romeu, Peracio 2 – Scherfke k., Wilimowski 4) - fin.MŚ
05.06.1966, Belo Horizonte: BRAZYLIA-POLSKA 4:1 (Tostão 2, Alcindo, Denilson – J.Liberda)
08.06.1966, Rio de Janeiro: BRAZYLIA-POLSKA 2:1 (Silva, Garrincha – J.Liberda)
20.06.1968, Warszawa: POLSKA-BRAZYLIA 3:6 (B.Blaut, Sadek k., J.Żmijewski – Natal, Rivelino, Tostão 2, Jairzinho, Rivelino)
06.07.1974, Monachium (RFN): BRAZYLIA-POLSKA 0:1 (Lato) – fin.MŚ
30.06.1976, Chorzów: POLSKA-BRAZYLIA 3:0 (Szarmach 2, Deyna)
27.07.1976, Toronto (Kanada): BRAZYLIA-POLSKA 0:2 (Szarmach 2) - fin.IO
19.06.1977, São Paulo: BRAZYLIA-POLSKA 3:1 (Paulo Isidoro, Reinaldo, Rivelino k. – Boniek)
21.06.1978, Mendoza (Argentyna): BRAZYLIA-POLSKA 3:1 (Nelinho, Roberto 2 – Lato) – fin.MŚ
29.06.1980, São Paulo: BRAZYLIA-POLSKA 1:1 (Zico – Lato)
16.06.1986, Guadalajara (Meksyk): BRAZYLIA-POLSKA 4:0 (Sócrates k., Josimar, Edinho, Careca k.) – fin.MŚ
17.03.1993, Ribeirão Preto: BRAZYLIA-POLSKA 2:2 (P.Świerczewski sam., Müller – Brzęczek, R.Warzycha)
29.06.1995, Recife: BRAZYLIA-POLSKA 2:1 (Tulio 2 – Juskowiak)
26.02.1997, Goiania: BRAZYLIA-POLSKA 4:2 (Giovanni 2, Ronaldo 2 – Kucharski, Citko)
16.06.1999, Bangkok: BRAZYLIA - POLSKA 2:0